Waszyngton

Zwycięstwo wielkie a kruche

Tekst ukazał się 6 listopada 2022, jako komentarz po wyborach prezydenckich w Brazylii, na łamach Magazynu „Kontakt”.

W ostatnich wyborach prezydenckich w Brazylii zwycięstwo odniósł legendarny Luiz Inácio da Silva (Lula to zdrobnienie pierwszego imienia), przywódca związkowy ze stanu São Paulo, wieloletni lider Partii Pracowników (PT), pierwszy prezydent tego kraju pochodzący z klasy robotniczej, który 1 stycznia 2023 obejmuje urząd na trzecią już w swoim życiu kadencję.

I

Zwycięstwo wielkie. Choćby dlatego, że w ogóle do niego doszło. Pomimo kilkunastu lat skoordynowanych, wielopłaszczyznowych wysiłków wkładanych przez sojusz brazylijskich oligarchów z ich „patronami” w gabinetach władzy, jawnej i ukrytej, Imperium Amerykańskiego. Wysiłków, by wykończyć i na zawsze odsunąć Lulę, PT, brazylijską lewicę w ogóle od władzy. Kapitał sięgał po różne narzędzia – zaczęło się od „antykorupcyjnej” operacji Lava Jato, która w rzeczywistości była po prostu wymierzoną w PT kampanią lawfare („wojną przy użyciu prawa”, skoordynowanym wykorzystywaniem środków prawnych przeciwko przeciwnikom politycznym). Dalej był upozowany na impeachment parlamentarny zamach stanu wymierzony w presidentę Dilmę Rousseff (z obozu Luli); „techniczne” zainstalowanie w jej miejsce cieszącego się jednocyfrowym poparciem informatora amerykańskiej ambasady, Michela Temera; a przed ostatnimi wyborami – by zapobiec zwycięstwu Luli, byłego prezydenta wsadzono do więzienia pod sfabrykowanymi zarzutami. Po drodze były jeszcze koordynowane w całym kraju zamieszki, rozpętywane pod hasłami „walki z korupcją”, skutecznie następnie przechwytywane przez prawicę, również skrajną (jak w São Paulo, gdzie zdobyła ona budynek władz miasta). Były cyfrowe kampanie dezinformacyjne (szczególnie via WhatsApp) – tak skuteczne, tak zmasowane i tak skoordynowane, że nie mogły się odbywać bez udziału wprawionych w tym agencji wywiadowczych, bez udziału zdolnych tak dobrze przetwarzać takie ilości informacji gigantów cyfrowych. Choć w Polsce o kulisach tego rozłożonego na raty, hybrydowego zamachu nie pisano, dokumentował je m.in. anglojęzyczny serwis The Intercept. W wyniku wszystkich tych działań, na fali obrzydzenia do całej klasy politycznej, sprzedany publiczności jako „outsider”, Bolsonaro wprowadzony został zwycięsko do Pałacu Planalto w Brasilii w styczniu 2019.

Czytaj dalej →

„Argentyna, 1985” i Oscary 2023

I. Oscary i imperialna polityka kulturalna

Imperia mają swoje polityki kulturalne, nawet jeśli – jak Stany Zjednoczone – ukrywają ten fakt, bo powiedzmy nie mają Ministerstwa Kultury. Jest ta polityka wpisana w warunki tworzenia i rozpowszechniania dzieł kultury. Są nimi nie tylko naciski czy impulsy polityczne, ale też warunki ekonomiczne. „Wolny rynek” też do nich należy, bo jest czymś zupełnie innym w Imperium, które ma dostęp do dystrybucji na rynkach całego świata (w znacznym stopniu dyktuje warunki na globalnym rynku dystrybucji) i narzuca światu globalną lingua franca – niż jest w małym, słabym kraju, którego językiem mówi kilka czy kilkanaście milionów ludzi. Stanowią ją – politykę kulturalną – również mechanizmy wytwarzania kulturalnego prestiżu, tworzenia hierarchii wartości, rozpowszechniania społecznego wrażenia o tym, co w kulturze jest ważne i dobre. One też nie muszą wcale być sterowane przez państwo, i w Imperium Amerykańskim, Imperium Dolara, z nielicznymi wyjątkami nie są.

Oscary, czyli nagrody AMPAS ([Amerykańskiej] Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej), to jeden z takich mechanizmów. Pośród nagród filmowych – laur szczególnie imperialny. Nie tyle po prostu hollywoodzki czy amerykański – to też, ale nie do końca. Obudowany licznymi klauzulami, wyposażony w portfolio historycznych wyjątków, wcale nie tak rzadkich. Bardziej jest Oscar anglosaski, przyznawany niejako z zasady czy rozpędu filmom powstałym i twórcom pracującym w dominującym (wciąż) języku kapitalizmu, nawet jeśli późnego lub schyłkowego.

Amerykanie i Hollywood zgarniają zawsze większość, co wyraża stosunki dominacji kulturalnej wewnątrz rozszerzonego Imperium Języka Angielskiego. Tego, które od czasów kolonialnej dominacji Londynu, przeszło przez czasy, w których centralna rola hegemoniczna została przejęta przez oś Nowy Jork–Waszyngton–Los Angeles (czyli: akumulacja kapitału sensu stricto – jej ramię zbrojne i gabinet polityczny – fabryka ideologicznych snów podtrzymujących imperialną dominację), przeszło w końcu do naszych czasów, w których wszystko, co stałe, może się znowu rozpuścić w powietrzu. Może się rozpuścić, nie znamy dnia ani godziny, ale póki co, trzeszczące w szwach Imperium tworzy nam w Hollywood nasze wspólne sny; narzuca nam język wymiany myśli pomiędzy mówcami różnych języków, walcząc jednocześnie o kształt samych tych myśli oraz kontrolę nad tym, które z nich da się między językami wymienić. Podbija nasze myśli i myślenie, kolonizuje wyobraźnię i grodzi jej horyzont…

Ale – wróć. Oscary. Amerykanie zgarniają zawsze większość, Anglosasi-w-ogóle – prawie wszystko, choć nie jest zapisane w żadnym statucie, a sama Akademia „Amerykańską” zwana jest tylko w innych niż imperialny językach. To działa samo z siebie. Większość członków Akademii to Amerykanie, w drugiej kolejności są to ci, z którymi najłatwiej im się dogadać i z którymi najczęściej przez to pracują, czyli inni Anglosasi. Amerykańskość łamana przez anglosaskość jest po prostu domyślnym trybem podmiotowości instytucji i jej członków. Jest oczywista, naturalna – reszta to wyjątki.

Czytaj dalej →

Uśmiech Kamali Harris

Tekst ukazał się pierwotnie 29 listopada 2020 roku na łamach protalu Strajk.eu. Przedrukowuję go, bo przypomniała mi o nim wizyta Kamali Harris w Warszawie 10 marca 2022.

Liberalne media w ekstazie niczym święta Teresa Berniniego. Może amerykański prezydent-elekt Joe Biden jest starym białym zgredem, od zawsze w establiszmencie, ale za to jego wice- zostanie pierwsza w amerykańskiej historii kobieta na tak wysokim stanowisku, do tego, za jednym zamachem: pierwsza czarna kobieta, i pierwsza kobieta indyjskiego pochodzenia. Ojciec z Jamajki, matka z Tamilnadu, urodzona w 1964 (a więc młoda jak na najwyższe eszelony amerykańskiej władzy państwowej). Polityczno-tożsamościowe bingo.

Była jedną z tych, którzy – obok Berniego Sandersa, Elizabeth Warren, Pete’a Buttigiega, Michaela Bloomberga i Tulsi Gabbard – na początku tego cyklu kampanii wystartowali, by ubiegać się o nominację Partii Demokratycznej do wyborów prezydenckich. Jako pierwsza z nich wszystkich odpadła, albo raczej sama zrezygnowała. Oficjalnie ogłosiła, że powodem była niezdolność zgromadzenia wystarczających środków na skuteczną kontynuację kampanii.

Czytaj dalej →

NATO, AUKUS, Europa

Tekst ukazał się pierwotnie 21 września 2021 na łamach portalu STRAJK.eu.

Na przestrzeni zaledwie trzech tygodni miały miejsce wydarzenia, które warto ująć razem i zadać na głos pytania, które podsuwają. Przełom sierpnia i września: ucieczka Stanów Zjednoczonych przed talibami z Afganistanu. Popłoch i zamęt, jakie zapanowały wśród ich (głównie europejskich) sojuszników – tam na miejscu, w oddziałach, w górach środkowej Azji, ale też w zdezorientowanych europejskich stolicach. Połowa września: nowe, jeszcze bliższe, jeszcze silniejsze militarne zbliżenie Stanów Zjednoczonych z sojusznikami wyselekcjonowanymi na podstawie wspólnoty języka angielskiego. Póki co, nosi ksywkę AUKUS, urobioną od Australii, Wielkiej Brytanii (United Kingdom) i USA.

O AUKUS mówi się, że ma „stawiać czoła” rosnącym w siłę Chinom. Niby chodzi o rozpychanie się Chin na Pacyfiku, choć Wielka Brytania leży na zupełnie innym oceanie. Na Spokojnym znacznie poważniejsze i bardziej bezpośrednie interesy ma Francja (Polinezja, Nowa Kaledonia, te sprawy), a ją z tego zbliżenia ostentacyjnie wykolegowano. Prezydent Emmanuel Macron niemal puścił dym uszami. Francja spodziewała się sprzedać Australii nuklearne łodzie podwodne, co się już nie wydarzy, bo Anglosasi chcą teraz robić takie interesy tylko we własnym gronie. Poczucie obrazy jest w Paryżu takie, że Pałac Elizejski odwołał ambasadorów w Canberrze i w Waszyngtonie.

Czytaj dalej →

Demokracja, pucz na Kapitolu i inne nieporozumienia amerykańskie

Jak, przy okazji wydarzeń na waszyngtońskim Kapitolu 6 stycznia roku bieżącego, powiedziała australijska komentatorka, blogerka Caitlin Johnstone:

Mówienie o ataku na amerykańską demokrację ma mniej więcej tyle sensu, co mówienie o ataku na fiordy Kirgistanu.

Amerykańską demokrację z fiordami Kirgistanu łączy oczywiście to, że żadne z nich nigdy nie istniało.

Stany Zjednoczone nie są ani nigdy nie były demokracją. Były i siłą rozpędu jeszcze formalnie są republiką, to owszem, ale to nie to samo. Istnieją niedemokratyczne czy wręcz antydemokratyczne republiki. Formalne atrybuty republiki miewają nawet najgorsze rasistowskie reżimy, jak np. apartheid w RPA czy Izraelu.

Demokracja, republika, rewolucja

Amerykański system polityczny został od samego początku założony po to i zaprojektowany tak, by zapobiegać lub neutralizować możliwości sprawowania władzy przez amerykański lud. Inaczej mówiąc: by zapobiec choćby możliwości demokracji.

Głosowanie nigdy nie było powszechne sensu stricto: kiedy nie można już było, nawet w południowych stanach, pozbawiać głosu otwarcie na podstawie samego koloru skóry, wymyślono cały szereg zastępczych mechanizmów wykluczania z prawa do głosu, mechanizmów, które odcinałyby od możliwości wpływania na politykę przynajmniej jakiejś (znaczącej) części najbardziej zdesperowanych, najbardziej pokrzywdzonych przedstawicieli amerykańskiego społeczeństwa.

Miliony ludzi w amerykańskich więzieniach. Ci, którzy już w więzieniach nie siedzą, ale w przeszłości popełnili przestępstwa (lub „przestępstwa”), za które sąd pozbawił ich (części) praw obywatelskich. Są także całe rzesze ludzi, którzy, kiedy przychodzi do wyborów, napotykają mnóstwo formalnych przeszkód, gdy próbują swoje prawo do uczestnictwa w głosowaniu potwierdzić lub zrealizować. Żeby więcej o tym poczytać, wystarczy wrzucić w Gógla frazę „voter suppression”. Cechy wspólne ludzi, których to spotyka: są biedni i najczęściej kolorowi. Wreszcie gerrymandering tak im przerysowuje okręgi, żeby zawsze byli w nim w mniejszości lub mieli komisję gdzieś absurdalnie daleko.

Jakby nie było, narodziny tego kraju, to, co jego własna historiografia (hagiografia?) nazywa szumnie „Rewolucją”, było w rzeczywistości raczej rebelią kolonialnych właścicieli niewolników, którzy nie chcieli dłużej wysyłać danin Londynowi, zapragnęli cały wyciskany z tego wyzysku i grabieży surplus przejąć dla siebie. Chcieli kolonizować resztę kontynentu na już wyłącznie swój własny, nie Londynu, rachunek. Revolutionary… not so much.

Czytaj dalej →

Wirusy i chińskie smoki

Prasa na całym świecie donosi o brutalnych aktach rasizmu wymierzonych w osoby chińskiego (lub innego azjatyckiego) pochodzenia w histerycznej reakcji na epidemię nowego koronawirusa. W erupcjach irracjonalnej nienawiści manifestuje się nie tylko ta konkretna psychoza – stanowią one także kolejny epizod znacznie dłuższej sekwencji, w której Chiny i ich zniekształcany wizerunek obsługują różne ideologiczne „potrzeby” zachodnich mocarstw i euroatlantyckich populacji skołowanych stanem swoich własnych systemów politycznych.

Kolejne wątki i epizody tej niekończącej się opowieści wciąż wyciągają zużyte rekwizyty starych porządków kolonialnego rasizmu i zimnowojennego antykomunizmu (w którym Pekin przejął rolę Moskwy). Orientalny despotyzm, komunistyczne okrucieństwo, jedzenie nietoperzy.

Czytaj dalej →

Znaczenie Ekwadoru

14 października prezydent Ekwadoru Lenin Moreno został zmuszony anulować pakiet antyspołecznych reform, znany jako dekret nr. 883. Od równikowej republiki, w zamian za 4,2 mld dolarów kredytu, oczekiwał ich Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Pakiet miał obejmować środki rozciągające się od liberalizacji prawa pracy po likwidację dopłat do paliwa, których skutkiem byłby ponad dwukrotny wzrost cen benzyny.

To ostatnie uderzyłoby ostatecznie w ceny wszystkiego innego, ale było szczególnie dotkliwe dla mieszkańców wsi i mniejszych miast. Jak większość Ameryki Południowej, Ekwador posiada jedynie szczątkowy transport kolejowy i ma niewielką gęstość zaludnienia (nie tak wiele mniejszy od Polski, ma jedynie 17 mln mieszkańców). Ekwadorczycy na prowincji są więc uzależnieni od samochodów, żeby dotrzeć do pracy czy na targ w mieście, w którym sprzedają swoje produkty rolne. Anulowanie reform wymusiły trwające 11 dni protesty, opisywane jako największe na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Pomimo równie bezprecedensowej reakcji aparatu represji (z wprowadzeniem stanu wyjątkowego włącznie), protestujący nie odpuszczali i sparaliżowali słynącą ze swojej barokowej architektury stolicę kraju Quito do tego stopnia, że rząd uciekł przed protestującymi do oddalonego o ponad 400 km Guayaquil, największego miasta w kraju. Głównym aktorem protestów była federacja amerindiańskich organizacji Ekwadoru, CONAIE.

Pierwsza lekcja, jaką my – lewica – musimy wyciągnąć z ekwadorskich protestów, jest taka, że być może nie mamy innego wyjścia: stawić czoła coraz brutalniejszej przemocy ze strony sił kapitału i sprzymierzonego z nimi państwa możemy czasem już tylko pod warunkiem gotowości do tego, by nań odpowiedzieć naszą kolektywną przemocą. Państwo na własną przemoc w obronie neoliberalnego reżimu akumulacji kapitału gotowe jest nie tylko na egzotycznych rubieżach kapitalistycznego systemu-świata, ale – jak ulice Barcelony pokazują znowu, a Paryża i innych miast Francji niezmiennie co tydzień – także w starej dobrej Europie. Albo będziemy gotowi, kiedy trzeba, wyrywać kostkę brukową i wybijać szyby, albo możemy się już teraz pochować po kątach, podczas gdy kapitał odbiera nam resztki z tego, co jeszcze mamy.

Czego jeszcze uczy nas dzisiaj Ekwador?

Ecuador znaczy Równik

Te same amerindiańskie organizacje zmusiły swoimi protestami do rezygnacji trzech prezydentów (w 1997, 2000 i 2005). Tempo tej rotacji zatrzymało się dopiero, gdy wybory prezydenckie w 2006 roku wygrał Rafael Correa, były minister finansów, który już w tamtej roli zaznaczył się sprzeciwem wobec forsowanej przez USA umowy o wolnym handlu.

Jak wiemy dzięki WikiLeaks, ambasador Stanów Zjednoczonych w Quito Linda Jewell brała udział w podminowywaniu Correi już w czasie kampanii przed tamtymi historycznymi wyborami. Kiedy Correa wybory wygrał i w styczniu 2007 objął urząd prezydenta, stał się dla Waszyngtonu wrogiem numer 3 na kontynencie (po Hugo Chavezie w Wenezueli i Evo Moralesie w Boliwii). Ambasador Jewell, jeszcze zanim Correa wprowadził się do pałacu prezydenckiego, słała do Departamentu Stanu depesze, że w najbliższym czasie nie będzie szans na harmonijną współpracę handlową. Później spotykała się z przedstawicielami ekwadorskiego biznesu, by z nimi spiskować celem wykolejenia administracji Correi, a do Waszyngtonu pisywała o „trwającym okresie politycznego konfliktu i niestabilności”. Tymczasem Correa pozostał u steru państwa na trzy kadencje, przewodząc względnie najbardziej stabilnemu okresowi w najnowszej historii politycznej Ekwadoru. „Polityczna niestabilność” to w slangu amerykańskich dyplomatów po prostu „rząd, którego nie lubimy”.

Nic się nie poprawiło, kiedy do Białego Domu w styczniu 2009, na miejsce George’a Busha Młodszego, wprowadził się najpiękniejszy z amerykańskich prezydentów. Nie minęły dwa miesiące, a Correa wydalił z kraju amerykańskiego dyplomatę – pod zarzutami, że w rzeczywistości jest agentem CIA. Mark Sullivan miał nawet skonfiskować komputery, na których znajdowały się ważne dla bezpieczeństwa Ekwadoru informacje. W tym samym roku Correa wyprosił Amerykanów z bazy wojskowej Manta. W 2011 Correa wydalił także ambasador przysłaną do Quito już przez administrację Obamy, Heather Hodges. A w 2012 w Londynie pewien mężczyzna, który bał się o swoje życie, zadzwonił do drzwi ambasady równikowej republiki, by poprosić o azyl polityczny. Julian Assange, człowiek, który pokazał światu brudne sekrety Imperium Dolara. Correa miał odwagę i wystarczająco mocny kręgosłup moralny, by mu ten azyl przyznać. Nie miał innego wyjścia, jak trzymać Assange’a w eksterytorialnej ambasadzie, gdyż poza jej progiem Australijczykowi groziło natychmiastowe aresztowanie przez Brytyjczyków.

Bilans rządów Correi

Ten poziom napięć między Quito a Waszyngtonem był możliwy, pomimo iż Correa był przywódcą mniej „radykalnym” niż Chávez czy Morales. Wystarczyło, że zadeklarował swój akces do chavezowskiego projektu „socjalizmu XXI wieku”, podkreślał suwerenność swojego kraju i jego prawo do decydowania o własnym losie, własnym terytorium i własnej gospodarce. Odmawiał podpisywania na ślepo każdego traktatu o „wolnym” handlu podsuwanego przez Waszyngton, zamiast tego wybierając zbliżenie w wymianie z krajami własnego kontynentu, zwłaszcza z rządami „różowej fali”.

Correa ani nie przeprowadzał wywłaszczeń (jedynie groził nimi zagranicznym korporacjom naftowym i wydobywczym, jeśli nie będą się stosowały do wytycznych rządu), ani nie wypędzał oligarchów, ani nie wyrzucał z kraju amerykańskich korporacji, ani nie odmawiał im prawa do prowadzenia interesów (jedynie faworyzował inwestycje z Chin), ani nie podważył stosunków własności. Próbował jedynie opanować proces koncentracji bogactwa w rękach nielicznych, np. podnosząc na najwyższych pułapach majątkowych podatki od spadku i sprzedaży nieruchomości. Inwestował w elementarne nadganianie wieloletnich zaniedbań infrastrukturalnych, kierował środki na subsydia i edukację, podnosił płace i zasiłki. Nie zdołał nawet naruszyć peryferyjnego modelu gospodarki opartego głównie na eksploatacji surowców kraju na potrzeby rynków światowych, z czego największe zyski nader często czerpał nadal kapitał ponadnarodowy.

To ostatnie zresztą stanowiło przyczynę, dla której Indianie z CONAIE stawiali się i jemu, choć za sprawą innych aspektów jego polityki nie aż tak, żeby go – jak jego poprzedników – obalić. Udostępnianie surowców do eksploatacji stawało raz po raz w konflikcie z prawami i roszczeniami ekwadorskich Indian. Administracja Correi wielokrotnie nad ich prawami stawiała zyski z eksploatacji surowców, zwłaszcza ropy naftowej. Dlatego zresztą dzisiaj przedstawiciele CONAIE wpadają w furię, gdy słyszą, że ich protesty finansowane są przez rzekomy spisek zwolenników Correi z rządem Nicolasa Maduro w Wenezueli.

Warto tu jednak zauważyć, że kiedy Indianie z CONAIE współprowadzili największe protesty przeciwko Correi (w 2015), to dali się wmanipulować w demonstracje de facto wykreowane przez oligarchów przerażonych podnoszonymi podatkami od spadków i niektórych dochodów kapitałowych. Correi natomiast trzeba przyznać, że choć wielu rzeczy zmienić mu się nie udało, to przecież przejął on państwo pozbawione suwerennej kontroli nad swoją walutą (gospodarkę zdolaryzowały poprzednie, neoliberalne rządy). A mimo to potrafił zagwarantować nie tylko wzrost gospodarczy – na średnim poziomie powyżej 4% rocznie – ale także taką jego dystrybucję, żeby ów wzrost trafiał do dołów społecznych. W ostatnich latach jego prezydentury Ekwador miał najwyższą płacę minimalną w całym regionie Andów. Jeśli chodzi o pułapkę uzależnienia od dochodów z surowców takich jak ropa naftowa, to – jak to ujął jeden z jego ministrów chcąc się poruszać w ramach formalnych liberalnej demokracji i odziedziczywszy peryferyjną strukturę gospodarki, Correa miał do wyboru rozwój przez eksploatację surowców lub (na podobieństwo niektórych krajów azjatyckich) przez intensywną eksploatację taniej siły roboczej, a tego ostatniego właśnie chciał uniknąć. A prawa Indian i przyrody zapisał w nowej konstytucji Ekwadoru.

Lekcje Ekwadoru

Co Ekwador znaczy dla nas dziś?

Może na przykład to, że wszystko się (dziś) ze wszystkim łączy. Nie ma spraw bez znaczenia, na pewno nie dlatego, że są daleko. Linie frontu przekraczają granice państw, morza, oceany. Czasem biegną gdzieś podskórnie, długo się nie ujawniają, by w różnych częściach świata wybijać się nagle na powierzchnię i eksplodować spiętrzeniem napięć. Sprawy łączą się czasem w zaskakujący sposób, ale w spójne wzory. Quito, Curitiba, Santiago, Paryż, Barcelona, Warszawa – wspólna sprawa.

Weźmy tego Assange’a, jak pryzmat, w którym tyle linii się zbiegło; jak symbol, który pojawia się uparcie w tylu kontekstach. Sprzysięgło się przeciwko niemu całe anglosaskie imperium – Stany Zjednoczone i Wielka Brytania przez lata kontynuowały oblężenie, by schwytać jednego małego człowieka, aparaty kilku innych państw wciągając do udziału w tym przedsięwzięciu. Australia im po prostu pozwoliła, jakby zapomniała, że Assange jest jej obywatelem. Na moralnej wysokości zadania stanęła za to mała, egzotyczna, równikowa republika „różowej fali”. Quito stało bohatersko na swojej pryncypialnej pozycji – tak długo, jak długo wyprostowane stały inne „różowe” latynoskie republiki; tak długo, jak ochronny parasol nad nimi rozpościerał potężny sąsiad, regionalny Olbrzym, Brazylia. Kiedy sterowany z USA parlamentarny zamach stanu usunął tam centrolewicową presidentę, a potem wsadził do więzienia Lulę, najpopularniejszego polityka w kraju, wszystko się posypało, nie tylko w Brazylii. Assange poparciem darzył antyneoliberalną rewoltę Katalończyków. Hiszpańska korporacja szpiegowała go więc dla Amerykanów w ambasadzie Ekwadoru w Londynie, kiedy Correę na stanowisku prezydenta zastąpił Lenín Moreno. Kiedy zdrajca Moreno zaczął ścigać swojego byłego szefa, Correę (który w międzyczasie wyniósł się do Belgii), sfingowanymi zarzutami (na początek o korupcję, potem o porwanie!), to postępował śladem wytyczonym już w Brazylii, metodą sprawdzoną na Luli. Zdrajca Moreno natychmiast usadowił się na klarownej pozycji: sprzedał Assange’a, ponownie zaprosił US Army na terytorium Ekwadoru, poparł też „przywódcę demokratycznej opozycji” Juana Guaidó w Wenezueli…

Może znaczyć na przykład to, że dług będzie nam zawsze przedstawiany jak suchy, obiektywny fakt ekonomiczny, techniczna oczywistość, z którą się nie dyskutuje. Że będzie nam także przedstawiany jako fakt z porządku moralności, zobowiązanie etyczne – trzeba go spłacać, za karę za życie wcześniej ponad stan. A jednak zawsze jest on kategorią przede wszystkim polityczną, definiowaną i narzucaną przez porządek władzy i przez aktualny układ sił. Prezydent Moreno powołał się na „kryzys zadłużenia”, który jakoby odziedziczył po administracji Correi, by uzasadnić, że nie ma wyjścia, jak prosić o ten kredyt z MFW. Żeby go dostać, sprzedał Anglosasom Assange’a i złamał ekwadorską konstytucję, nie czyniąc kredytu przedmiotem debaty i głosowania w parlamencie. Główne światowe media powtarzają mantrę o „kryzysie zadłużenia”, jakby był on po prostu faktem, jest on jednak faktem tylko dlatego, że tak powiedzieli ci, którzy mają władzę nad tym, co przedstawione nam zostanie jako fakty. W rzeczywistości zadłużenie przejęte przez Moreno po Correi wynosiło tylko w okolicach 40% PKB, połowa średniej w Unii Europejskiej. Ekwadorskie finanse publiczne, jeśli spoglądać z punktu widzenia zadłużenia, miały się tak, że Londyn, Paryż, Waszyngton czy Rzym jeszcze długo będą mogły o takim stanie tylko marzyć. Administracja Moreno natomiast, odkąd zaczęła „walczyć z zadłużeniem” metodą na zaciskanie pasa, zdążyła je już podwoić (w niecałe dwa i pół roku; Correa był u władzy przez ponad dekadę).

Może znaczyć na przykład to, że nawet umiarkowane działanie z poszanowaniem procedur liberalnej demokracji nie chroni dzisiaj przed gniewem globalnego kapitału i głównego wykonawcy jego woli, Imperium Dolara. Nawet reformizm nie uchroni przed oskarżeniami o „czerwony radykalizm”, nie uchroni przed odwetem, najwyżej odsuniętym trochę w czasie. Wszystko jedno, czy w Białym Domu zasiadał będzie jeden z Bushów, Obama czy Trump. Kapitał jest dzisiaj w stanie takiego szału, że nawet rozsądny reformizm potraktuje jak rzuconą rękawicę i jeśli będzie zmuszony przez jakiś czas go tolerować, to tylko po to, by w międzyczasie skonsolidować siły i zemścić się z nawiązką. Może wykonać prawicowy zamach stanu (nawet przy użyciu lokalnego parlamentu, jak w Brazylii), ale może też przechwycić naszych własnych do niedawna towarzyszy.

Lenín Moreno był wiceprezydentem w administracji Correi, do wyborów startował z jego namaszczeniem i miał kontynuować dziedzictwo jego „obywatelskiej rewolucji”. Natychmiast po przejęciu władzy przeszedł na stronę Waszyngtonu i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, w polityce wewnętrznej i międzynarodowej. Jak dokładnie to się stało – czy Moreno od początku był koniem trojańskim, czy został przez Amerykanów przekupiony, a może zastraszony? – na szczegółową wiedzę na ten temat musimy chyba jeszcze poczekać.

Może znaczyć również to, że to właśnie radykałowie są dziś jedynymi realistami, a „rozsądni” czy „umiarkowani” reformiści najbardziej niepoważnymi romantykami. Że umiarkowany, rozsądny reformizm, metoda drobnych zmian na lepsze z poszanowaniem większości burżuazyjnych reguł, daje może w krótkiej perspektywie legitymizację w oczach „wspólnoty międzynarodowej” – ale legitymizacja ta nader często okazuje się krótkotrwała, bo oskarżenia o „autorytaryzm” i tak uderzą przy pierwszej podwyżce podatków dla najbogatszych. Ale przede wszystkim: metoda drobnych zmian z poszanowaniem burżuazyjnych reguł w dłuższej perspektywie wystawia wszystko, co w ciągu kilku czy kilkunastu lat uda się w ten sposób wynegocjować, na pastwę bezlitosnej zemsty Imperium Dolara. Widzimy to w Ekwadorze tak samo, jak w Brazylii czy Argentynie. Może więc jedyną realistyczną dziś szansą na zmianę, która przetrwa dłużej niż dekadę, jest postępowanie najbardziej radykalne: uderzyć w samo sedno (stosunki własności, stosunki produkcji), wywrócić wszystko na raz do góry nogami?

 

Tekst ukazał się 27 października 2019 na portalu Strajk.eu (pt. Znaczenie Ekwadoru, albo dlaczego radykałowie są dziś jedynymi realistami).

Ilustracja: przykrojona od góry i dołu flaga Ekwadoru na podstawie Wikipedii.

Jarosław Pietrzak

Jestem na Facebooku i Twitterze.

Incydent w Cieśninie Ormuz i Biały Dom Wariatów

Po okresie rosnących napięć między Waszyngtonem a Teheranem, niedługo po tym, jak Waszyngton ogłosił, że to Iran odpowiada za niewyjaśniony jak dotąd „atak” na japońskie tankowce 13 czerwca w Zatoce Omańskiej (w którym nie miał żadnego interesu, wręcz przeciwnie, tym bardziej w czasie wizyty premiera Abe w Teheranie), 20 czerwca we wczesnych godzinach rannych irańskie siły zbrojne zestrzeliły bezzałogowego amerykańskiego drona wywiadowczego, jedną z najnowszych, prototypowych zabawek Pentagonu. Wbrew temu, co oznajmiła administracja prezydenta Donalda Trumpa, dron nie znajdował się nad wodami międzynarodowymi – nie mógł, nie ma takich w cieśninie Ormuz, jest za wąska. Kończą się wody Iranu, zaczynają Omanu – nie ma nic pomiędzy. Kilkanaście godzin później, w nocy, Trump odwołał uderzenie odwetowe dosłownie na kilka minut przed jego planowanym czasem.

Jest kilka standardowych liberalnych reakcji na to wydarzenie, które niestety często podzielane są przez komentariat lewicowy.

Czytaj dalej →

Jair Bolsonaro i upadek Partii Pracowników

Jair Messias Bolsonaro, jeszcze dwa lata temu element politycznego folkloru, marginalny skrajnie prawicowy pajac pyskujący na wszystkie strony zniewagami, został 28 października, w drugiej turze, z ponad 55% głosów, wybrany prezydentem piątego najludniejszego państwa świata, największego państwa Ameryki Łacińskiej, drugiego najludniejszego państwa Zachodniej Półkuli. Od miesięcy mówiono, że będą to najważniejsze wybory w Brazylii od czasu przywrócenia tam liberalnej demokracji w 1985 roku. Biorąc pod uwagę choćby klimatyczne konsekwencje wyboru Bolsonaro dla całej planety, były na pewno najważniejszymi w tym roku wyborami na świecie. Prezydent-elekt jest nie tylko faszystą, ale jakby tego nie było dość, nie wierzy w globalne ocieplenie i finansowany przez wielką własność ziemską i przemysły ekstraktywne, obiecał im wolną rękę w ich wymarzonej grabieży Amazonii, co niewątpliwie przyspieszy i pogłębi katastrofę klimatyczną. Jego zwycięstwo oznacza też najprawdopodobniej rychły upadek lub kapitulację pozostałych na polu walki lewicowych projektów politycznych w Ameryce Południowej. Bolsonaro reprezentuje tę militarystyczną (był wojskowym) brazylijską tradycję polityczną, która głosiła, że „co jest dobre dla Stanów Zjednoczonych, jest dobre dla Brazylii” i dumnie uczestniczyła w Operacji Kondor mającej na celu brutalne wyniszczenie lewicy w całej Ameryce Łacińskiej.

Niektórzy moi brazylijscy znajomi zareagowali na wynik wyboru publikując na Facebooku statusy w rodzaju „witajcie w roku 1964” (roku wojskowego zamachu stanu). Prawdopodobnie niebawem skończy się w Brazylii demokracja i fakt, że Bolsonaro wygrał w demokratycznych wyborach nic tu nie zmienia.

Brasilia KN czb

Kongres Narodowy w Brasilii

Czytaj dalej →

Obama i Trump, różnica i powtórzenie

Czas nauczyć się tej frazy: współczesne amerykańskie obozy koncentracyjne.

Nie tylko Guantanamo, nie tylko niegdysiejsze Abu Ghraib. Dziś także prowadzone przez federalną agencję graniczną ICE (U.S. Immigration and Customs Enforcement) lub na jej zlecenie przez prywatnych kontrahentów. Restrykcyjna i bezlitosna polityka imigracyjna administracji prezydenta Donalda Trumpa jest prawdziwym humanitarnym skandalem. Najazdy na miejsca, w których pracuje wielu przybyszów z Ameryki Środkowej; odbieranie dzieci rodzicom i wywożenie ich przez agentów na lotniska pod osłoną nocy; kilkuletnie dzieci za kratkami, a także stawiane przed sądem, by samotnie broniły swych praw; ludzie przetrzymywani bez wyroku, zarzutów, prawidłowego procesu, prawa do wysłuchania. Domniemanie winy wobec uchodźców, którzy powinni mieć prawo do azylu.

Kiedy w mediach społecznościowych i serwisach informacyjnych amerykańskich mediów (chyba właśnie w takiej kolejności) gruchnęło w końcu o rozmiarach i okrucieństwie tego wszystkiego w ostatnich tygodniach, wśród najbardziej „wiralowych”, bulwersujących zdjęć – kilkuletnie dzieci płaczące z przerażenia w klatkach, w których je pozamykano, karierę zrobiły i takie, które szybko zidentyfikowano jako pochodzące jeszcze z… 2014 roku. Tak, zrobiono je na długo przed Trumpem w Białym Domu, w okresie panowania oświeconego Baracka Obamy, laureata Pokojowej Nagrody Nobla. I przedstawiały ten sam proceder, te same sytuacje, w tych samych obozach koncentracyjnych prowadzonych przez tych samych prywatnych kontrahentów – poza datą i „winą Trumpa” wszystko się zgadzało.

Deporter-in-Chief

Nie, Donald Trump niczego tu nie zaczął, niczego sam nie stworzył, nie jest autorem tej polityki; przejął tylko i okrasił swoim wulgarnym, otwarcie rasistowskim wolapikiem politykę systemowego, niewypowiadanego na głos rasizmu w białych rękawiczkach odziedziczoną po swoim poprzedniku, najpiękniejszym z amerykańskich prezydentów. Nie można nawet z czystym sumieniem powiedzieć, że Trump imigracyjną politykę Obamy eskalował, zwielokrotnił, zaostrzył, bo to by przypisywało Obamie większy umiar. W istocie amerykańscy aktywiści zaangażowani w obronę praw imigrantów mieli na Obamę, gdy ten był jeszcze u władzy, swoją środowiskową ksywkę: Deporter-in-Chief, „Pierwszy” albo „Główny Deportujący”.

Administracja Obamy deportowała znacznie więcej osób niż administracja Busha młodszego, która założyła (z połączenia i poprzesuwania kompetencji innych, starszych agencji) ICE. Administracja Obamy zwiększyła do bizantyjskich rozmiarów jej finansowanie: w 2015 sięgnęło ono 18 miliardów dolarów, więcej niż wszystkich innych amerykańskich agencji law enforcement (FBI, DEA, ATF, itd.) razem wziętych. Wszystko po to, by na przestrzeni dwóch kadencji prezydenckich deportować co najmniej 2,5 miliona ludzi, prawdopodobnie więcej niż administracje wszystkich XX-wiecznych prezydentów razem wziętych.

Oficjalny dyskurs uzasadniał tę politykę tak samo, jak dziś, za Trumpa: „bezpieczeństwem”. Pozbywano się jakoby wyłącznie imigrantów, którzy w USA popełniali przestępstwa. Żeby to było w minimalnym stopniu logiczne, w USA musiałby mieć miejsce nagły, wielokrotny wzrost przestępczości imigrantów. Nie, nie miał miejsca. W istocie deportowano nawet osoby, które do USA przyjechały z rodzicami w dzieciństwie i w ogóle nie pamiętały swoich krajów pochodzenia, do krajów tak niebezpiecznych jak Honduras (od czasu zamachu stanu w 2009 oficjalnie najniebezpieczniejsze miejsce na zachodniej półkuli) za drobne wykroczenia drogowe. Lewicowa dziennikarka Abby Martin, związana z południowoamerykańską telewizją Telesur, była świadkiem poprzedzających deportacje masowych procesów za czasów poprzedniego prezydenta, w toku których sędziowie rozprawiali się na raz z kilkudziesięcioma „nielegalnymi”. Zdaniem Martin tempo deportacji przeprowadzanych przez administrację Trumpa wciąż jest poniżej „wydajności” administracji Obamy; podobnie pół roku temu oceniał neoliberalny brytyjski „The Economist”.

Kontinuum: Bush – Obama – Trump

Początki prezydentury Obamy Tariq Ali podsumował esejem President of Cant w „New Left Review” (po roku) a potem książką The Obama Syndrome (po połowie pierwszej kadencji). Główne tezy analizy pakistańsko-brytyjskiego marksisty nie straciły niestety na aktualności na przestrzeni dwóch kadencji Obamy; dobrze podsumowywała je już okładka książki: przedstawiała portret Obamy en face, przez który „wyłazi” twarz George’a W. Busha.

Kilka umiarkowanych, centrowych reform w polityce wewnętrznej – które jako wprowadzone prezydenckimi dekretami (executive orders), a nie przez Kongres – okazały się, jak słynna reforma służby zdrowia, odwracalne. W polityce zagranicznej, której skutki odciskają się na życiu miliardów ludzi poza Stanami Zjednoczonymi, było sporo dobrych chęci, na których często musiało się kończyć (nieudane próby zamknięcia obozu koncentracyjnego w bazie Guantanamo, uniemożliwiane w Kongresie) i umowa z Iranem. Poza tym – tam, gdzie stawką były wielkie geopolityczne, militarne i finansowe interesy amerykańskiego imperium – kontynuacja a nawet eskalacja zasadniczych trendów polityki Busha młodszego, ich systematyzacja, biurokratyzacja, udoskonalenie narzędzi, przesunięcie niektórych akcentów (wojna przy użyciu dronów w miejsce zamykanych katowni CIA).

Różnica w stosunku do poprzedników rysowała się głównie na poziomie stylu, wizerunku, PR. Gdzie Bill Clinton wykorzystywał swoje stażystki, Obama przeprowadził Biały Dom przez dwie kadencje bez skandali seksualnych. Gdzie Bush młodszy był niedouczonym półgłówkiem, z którego lapsusów można się było nabijać, oglądając CNN, Obama był elokwentnym erudytą, którego fotogeniczny uśmiech rozbrajał dziennikarzy i komentatorów liberalnych mediów. Gdzie Bush był rasistą, Obama był ciemnoskóry i miał wyjątkowo mieszane etniczne pochodzenie. Marzenie piarowca, jeżeli tym, co chcesz sprzedać, jest „zmiana”.

Z Trumpem jest tak samo w stosunku do jego poprzednika. Pomimo radykalnej różnicy stylu – od wulgarnego rasizmu i złych manier w kontaktach z mediami po szokujące „ranty” na Twitterze w środku nocy – zdumiewająco wiele z jego polityki jest prostą kontynuacją lub chaotycznym rozwinięciem tego, co przejął po administracji Obamy. Na polityce imigracyjnej się nie kończy.

Nawet obsceniczne prezenty podatkowe dla jego przyjaciół miliarderów miały swój odpowiednik na początku prezydentury Obamy. Była nim amnestia od jakiejkolwiek odpowiedzialności, prawnej i finansowej, jakiej udzielił bankierom i spekulantom finansowym odpowiedzialnym za wywołanie kryzysu finansowego 2008 roku.

Trump wywołał oburzenie awansowaniem na szefową CIA Giny Haspel, osobiście odpowiedzialnej za przypadki tortur w amerykańskich katowniach w ramach ogłoszonej przez Busha młodszego „wojny z terroryzmem”, a potem za usuwanie dowodów tych tortur w postaci ich nagrań. Poprzedzające nominację przesłuchania przed amerykańskim Senatem pokazały, że Haspel – pytana konkretnie o to przez senator Kamalę Harris – do dzisiaj nie widzi w tych torturach nic niemoralnego. Ale odpowiedzialność za fakt, że taka socjopatka jak Haspel, podobnie jak inni kaci rozsiani po świecie w torturowniach George’a W. Busha, mogła spokojnie do dzisiaj robić karierę w CIA, nie niepokojona przez aparat sprawiedliwości, również spoczywa na Obamie. To była druga – obok tej dla finansjery – z wielkich amnestii, od jakich Obama postanowił rozpocząć swoją pierwszą kadencję. „Patrzmy w przyszłość, nie w przeszłość” – powiedział. Aż przyszłość okazała się tym samym, co przeszłość, a Gina Haspel symbolem fundamentalnej ciągłości tych trzech administracji: Busha, Obamy i Trumpa.

Na Wschodzie bez zmian

Trump był szeroko krytykowany za korupcyjny charakter swoich umizgów do saudyjskiej rodziny królewskiej – ale i tutaj widzimy ciągłość z poprzednikiem, bo żadna waszyngtońska administracja nie zrobiła dotąd Saudom lepiej niż administracja Obamy. Przez tych osiem lat Biały Dom dostarczył Ar-Rijadowi broń i szkolenia o łącznej wartości 115 miliardów dolarów, robiąc to nawet wtedy, kiedy z ich użyciem Saudowie obracali już Jemen w piekło na ziemi.

Stany Zjednoczone Donalda Trumpa zaangażowane są w regularne wojny w siedmiu krajach, nie licząc szemranych „ekspedycji” grup wojskowych w kilkudziesięciu krajach (najwięcej w Afryce), zwykle bez większej wiedzy Kongresu, a co dopiero opinii publicznej. Wszystkie te wojny Trump odziedziczył po Obamie, nie ponosi odpowiedzialności za wybuch czy amerykańskie zaangażowanie w żadną z nich. Administracja Obamy do dnia ostatniego kontynuowała wojny, które przejęła w spadku po Bushu młodszym (w Afganistanie, Iraku i Somalii) i rozpoczęła cztery nowe: w Libii, Syrii, Jemenie i na północy oficjalnego sojusznika, Pakistanu.

Na wojnie siły Trumpa na masową skalę bombardują cele przy użyciu dronów – ale to Obama znormalizował prowadzenie wojny takimi metodami. Bush stosował je w drodze wyjątku, jako „dodatek” do wojny tradycyjnymi metodami. Obama uczynił z nich codzienność funkcjonowania Imperium Amerykańskiego w obszarach jego zwiększonego zainteresowania militarnego. W samym tylko pierwszym roku swojego urzędowania Obama przeprowadził więcej ataków przy użyciu dronów niż George W. Bush przez całą swoją prezydenturę, i to według oficjalnych statystyk administracji Obamy, które kto wie, o ile są zaniżone. A potem było jeszcze gorzej.

Instrumenty autorytaryzmu

Pierwszy problem z dronami polega na tym, że ich użycie – zdalnie sterowane z odległej bazy, mogą operować gdziekolwiek, bez formalnego postawienia przez amerykańskiego żołnierza stopy na obcym terytorium – rozmazuje kluczowe w prawie międzynarodowym rozróżnienia między terytorium w stanie pokoju a terytorium w stanie wojny. Zniesienie tego rozróżnienia pozwala na prowadzenie wojen nieoficjalnych, nigdy nikomu nie wypowiedzianych, coraz dalej od jakkolwiek rozumianej demokratycznej kontroli. Takie były Obamy wojny w północnym Pakistanie i Jemenie (przed wybuchem w 2015 obecnej wojny domowej). Drugi problem z dronami polega na tym, że ich chirurgiczna precyzja jest mitem, a miażdżąca większość ofiar to przypadkowe osoby, które znalazły się w towarzystwie, sąsiedztwie albo zamiast „uzasadnionego” celu. I to uzasadnionego tylko jeśli – i to są kolejne problemy – zgodzimy się, że jest coś uzasadnionego w zabijaniu obywateli obcych państw, których winą jest np. przynależność do organizacji deklarujących wrogość do Stanów Zjednoczonych, a także orzekanie o tym bez procesu, prawa do obrony, w drodze objętej ścisłą tajemnicą administracyjnej decyzji podejmowanej za zamkniętymi drzwiami przez prezydenta USA, na podstawie rekomendacji służb, w których dobre intencje nie mamy powodu wierzyć.

Demontaż demokratycznych standardów prawnych w związku z przyznaniem atakom z dronów tak ogromnej roli we współczesnej praktyce wojennej Stanów Zjednoczonych jest częścią szerszego procesu, którym zarządzała administracja Obamy. Procesu gromadzenia w Białym Domu coraz liczniejszych autorytarnych instrumentów władzy, niepodlegających żadnej publicznej kontroli, z dala od oczu Kongresu, prasy, sądów. Administracja Obamy przyznała sobie prawo do zabijania w ten sam sposób (z dronów, bez wyroku, podpisem prezydenta) także obywateli amerykańskich. W 2011 zalegalizowała możliwość bezterminowego przetrzymywania podejrzanych bez przedstawienia im formalnych zarzutów i realizacji ich prawa do procesu. To również za Obamy nastąpiła prawdziwa eksplozja globalnych programów masowego szpiegowania wszystkich i wszystkiego. Ci, którzy biją na alarm, że Trump zaprowadzi w USA faszyzm, powinni przynajmniej przyznać, że wszystkie pomocne ku temu narzędzia otrzymał na dzień dobry w prezencie od Obamy – wystarczy, że postawi kropkę nad i.

Hologram i marchewkowy Kaligula

Należę do tych, którzy wierzą w dobre intencje Obamy – nie tak miało być, na pewno nie aż tak źle. Obama nigdy nie był radykałem; zmiana, którą chciał przynieść, nie wykraczała poza horyzont „zdroworozsądkowej” postępowości stricte liberalnej, jednak w kilka tych liberalnie postępowych wartości pewnie wierzył naprawdę. O lepszym dziedzictwie, jakie chciał po sobie zostawić, świadczy chociażby umowa z Iranem, dla której zaryzykował cały swój polityczny kapitał. Biorąc pod uwagę jego nieukrywany antagonizm z premierem Izraela Binjaminem Netanjahu, to, że po sporze o Iran i tak podniósł jeszcze sumy, na jakie Waszyngton subwencjonuje izraelskie zbrodnie wojenne, świadczy dla mnie o jego słabości raczej niż cynizmie. Zbyt często brakowało odwagi – jak pokazały małżeństwa homoseksualne, z którymi czekał tak długo, ze strachu, że mogą mu przekreślić reelekcję.

Jako pierwszy Afroamerykanin na najwyższym amerykańskim urzędzie stanął w obliczu sił trwalszych niż prezydenckie administracje, które na pewno dały mu do zrozumienia, że jest tolerowany, pod warunkiem, że się za bardzo nie wychyli, że mu się np. nie zacznie na serio roić jakiś powiedzmy pacyfizm. Sił, które na uwadze mają zawsze długofalowe imperialne interesy Stanów Zjednoczonych i własną pozycję jako ich gwaranta lub beneficjenta. Dysponenci wielkiego kapitału, Pentagon, CIA, itd.

Jako inteligentny i utalentowany polityk, Obama umiał manewrować tak, żeby przetrwać dwie kadencje, niezagrożony np. impeachmentem, ale za cenę stanowczo zbyt daleko idących kompromisów. Trump, nieokrzesany i wulgarny, polityczny amator i demagog, nie ma talentów i doświadczenia Obamy, dlatego te same siły, które Obamę utrzymywały w ryzach, żeby mu się nie zamarzyło za dużo postępowości i emancypacji, wobec Trumpa od razu przystąpiły do prób zniszczenia go – z obawy, że jego obłąkanie i nieprzewidywalność zachwieją podstawami Imperium Amerykańskiego, a jego sympatia dla Władymira Putina, jakiekolwiek są jej powody, odsunie perspektywę wojny z Rosją, dla której z taką nadzieją tyle zainwestowali w kandydaturę Hillary Clinton. Bo tym właśnie jest Russiagate, wojną domową wewnątrz amerykańskiej prawicy (obejmującej Republikanów i większość Demokratów zasiadających w Kongresie), rebelią frakcji wojny z Rosją i frakcji długofalowych interesów Imperium przeciwko frakcji natychmiastowej grabieży, skupionej wokół Trumpa.

Jeśli zgodzimy się, że w polityce, zwłaszcza tak wielkiej, dobre chęci to stanowczo za mało, to może się okazać, że główna różnica między administracjami Obamy i Trumpa będzie taka. Trump nie tyle z czymś radykalnie zerwał, co zepsuł ogromny hologram z olśniewającym uśmiechem telegenicznego poprzednika – hologram, który przesłaniał Amerykanom i sporej części świata widok na to, czym naprawdę są Stany Zjednoczone Ameryki Północnej: ufundowanym na rasistowskiej przemocy nienasyconym imperium, któremu się wydaje, że cały świat jest jego własnością, żerowiskiem i śmietnikiem. Polityczna i moralna brzydota Trumpa, to jak bezwstydnie posługuje się on rasistowską i seksistowską retoryką, jak histerycznie się zachowuje, kiedy urażone jest jego ego, przebudziła już miliony Amerykanów z letargu, w jakim utrzymywała ich prezydentura Obamy („skoro czarny mężczyzna został już prezydentem, to jest dobrze i będzie tylko coraz lepiej!”).

Ich pierwszą reakcją jest opór przeciwko polityce Trumpa i jemu samemu, a ten powinien szybko prowadzić do odkrycia, że prawie wszystko, co im się w Trumpie nie podoba, działo się już, w ten czy inny sposób, wcześniej, ma długą historię, leży w naturze, czasem nawet u fundamentów ich państwa. Od dziesięcioleci nie było w Stanach takiej politycznej mobilizacji. ICE straciła na deportacyjnej „wydajności” z czasów Obamy, bo Amerykanie po raz pierwszy zaczęli tej polityce stawiać masowy opór (dziesiątki miast ogłosiły się sanctuary cities, miastami bezpiecznymi dla imigrantów, odmawiającymi współpracy z ICE). Gdy piszę te słowa setki kobiet blokują korytarz w Departamencie Sprawiedliwości, domagając się rozwiązania ICE. Wielu Amerykanów dopiero gdy Trump wykonał pierwsze swojej administracji mordy z dronów (niektóre z nich nawet autoryzowane jeszcze przez Obamę, ale nie wykonane przed 20 stycznia 2017) zorientowało się, że Waszyngton robi to od dawna rutynowo. I tak dalej.

W tej sytuacji do zadań lewicy – w Stanach i wszędzie indziej, bo nikt nie jest wolny od skutków amerykańskiej polityki – musi należeć to, by nie dać się wkręcić w narrację, że to tylko Trump jest problemem, że bez niego wszystko będzie dobrze. A także nie dać się wkręcić w najgłupszą wersję tej historii: że Trump jest zły, bo jest marionetką Putina, u władzy dzięki rosyjskim hakerom a nie patologiom amerykańskiej tzw. demokracji. Jedyny interesujący aspekt tej historii jest taki, że wojna domowa wewnątrz imperialnej prawicy, której ta historia jest przejawem, tworzy szczeliny, przez które radykalna krytyka polityki Białego Domu może się dostać nawet do najbardziej zachowawczych mainstreamowych mediów i być przez nie należycie nagłośniona.

Problemem jest nie sam marchewkowy Kaligula tylko Imperium, na czele którego stoi.

Tekst ukazał się na łamach portau Strajk.eu 7 lipca 2018.

Jarosław Pietrzak

Jestem na Facebooku i Twitterze.